Η συνέντευξη έγινε από την Άρτεμη Σακοράφα

Ο Γιώργος Στάθης είναι επαγγελματίας διερμηνέας της ελληνικής νοηματικής γλώσσας, Πρόεδρος του Σωματείου Διερμηνέων Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και πρώην Γενικός Γραμματέας του Ευρωπαϊκού φόρουμ Διερμηνέων Νοηματικών Γλωσσών. Είναι ιδρυτής της εταιρείας HandsUp, του πρώτου πρακτορείου υπηρεσιών προσβασιμότητας και διερμηνέων νοηματικής γλώσσας στην Ελλάδα, ενώ παρουσιάζει επίσης το ειδικό δελτίο ειδήσεων στη νοηματική στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1. Τον συναντήσαμε και συζητήσαμε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νοηματικής Γλώσσας.

Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με τον χώρο της ελληνικής νοηματικής γλώσσας;

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω κάποιον στην οικογένειά μου που να είναι κωφός ή βαρήκοος. Θα έλεγα ότι είχα ένα καθαρά προσωπικό ενδιαφέρον προς την ίδια τη γλώσσα. Πολύ τυχαία βρέθηκε μπροστά μου μια κοπέλα που τότε ασχολείτο με τη νοηματική. Μάλιστα, την είχα δει να κάνει εξάσκηση για το μάθημα της και μου άρεσε όλο αυτό. Όταν ξεκίνησα να μαθαίνω τη γλώσσα κατάλαβα ότι ήταν κάτι που μου ταίριαζε, και μάλιστα μπορούσα να με δω και επαγγελματικά στον χώρο αυτό. Την ίδια άποψη είχαν και οι δάσκαλοι μου τότε και ειδικά μια δασκάλα που με συνόδευσε σε πολλά χρόνια της φοίτησής μου, η Αρτεμισία Παντελάκη. Κάπως έτσι έκανα τα πρώτα βήματα στο χώρο.

Μιλώντας για πρώτα βήματα, ποιες είναι οι εκπαιδευτικές δυνατότητες που έχει σήμερα όποιος/α θέλει να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη διερμηνεία νοηματικής γλώσσας;

Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει δυνατότητα εκπαίδευσης στη διερμηνεία νοηματικής σε πανεπιστημιακό επίπεδο. Οι σχολές νοηματικής που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα προσφέρουν προγράμματα τετραετούς φοίτησης, στο πλαίσιο των οποίων οι σπουδαστές και σπουδάστριες μπορούν να μάθουν τη γλώσσα και να δώσουν το πρώτο πτυχίο της επάρκειας. Στη συνέχεια, υπάρχει δυνατότητα εξειδίκευσης στη διερμηνεία για άλλα δυο χρόνια. Εκτός από τα μαθήματα, είναι υποχρεωτική και η συμπλήρωση 120 ωρών πρακτικής άσκησης. Μετά υπάρχει η δυνατότητα εξετάσεων στο Σωματείο Διερμηνέων. Πρόκειται για εξετάσεις που γίνονται κάθε χρόνο και είναι πολύ υψηλού επιπέδου. Το ποσοστό επιτυχίας είναι πολύ μικρό, όχι επειδή δε θέλουμε να περάσουν οι διερμηνείς, αλλά επειδή το επίπεδο πρέπει να διατηρείται υψηλό και να περνούν οι πραγματικά έτοιμοι να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του επαγγέλματος. Αυτό που τονίζουμε πάντα είναι ότι οι εξετάσεις είναι απαιτητικές όχι επειδή θέλουμε να “κόψουμε” το δρόμο στους μελλοντικούς διερμηνείς, αλλά επειδή αμέσως μετά τις εξετάσεις, οι επιτυχόντες θεωρούνται επαγγελματίες. Για αυτό, το επίπεδο πρέπει να παραμένει πολύ υψηλό κυρίως για την άρτια εξυπηρέτηση της ίδιας της κοινότητας των Κωφών και Βαρήκοων συμπολιτών μας. 

Σκεπτόμενος τις δυνατότητες εκπαίδευσης διερμηνέων νοηματικής γλώσσας στην Ελλάδα, ποια θα λέγατε ότι είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα και ποιοι οι τομείς που χρειάζονται βελτίωση;

Το πρόβλημα με την Ελλάδα, και το θέτω πολύ συγκεκριμένα, είναι ότι η ελληνική κουλτούρα πολλές φορές μας κάνει να θεωρούμε ότι όλα είναι πολύ εύκολα, μπορούν να γίνουν γρήγορα, εθελοντικά και χωρίς να απευθυνθούμε σε κάποιον/α επαγγελματία. Το πρώτο που θα έπρεπε να αλλάξει είναι η ίδια η κουλτούρα. Όπως έλεγαν και οι αρχαίοι, “καθείς εφ’ ω ετάχθη”. Καθένας πρέπει να κάνει αυτό που έχει σπουδάσει και αυτό για το οποίο έχει εκπαιδευτεί. Όταν έχουμε κάποια ανάγκη, είναι καλό να απευθυνόμαστε σε επαγγελματίες και όχι σε κάποιον που μπορεί να έχει απλά μια βασική γνώση ή μια ιδέα. Ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα είναι η ενημέρωση σε συνδυασμό με τη στήριξη από το κράτος. Όλο αυτό ξεκινάει από το κράτος, το οποίο με τη σειρά του εκπαιδεύει όλη την κοινωνία.

Παρά ταύτα, μέσα από το ρόλο σας ως Πρόεδρος του Σωματείου Διερμηνέων Νοηματικής Γλώσσας έχετε καταφέρει πολλά. Ποια είναι τα επόμενα βήματά σας και ποιες είναι οι επιδιώξεις σας;

Αυτή τη στιγμή βρίσκομαι στη δεύτερη θητεία μου ως πρόεδρος του Σωματείου Διερμηνέων Νοηματικής Γλώσσας. Η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν γίνει άλματα. Βρισκόμαστε σχεδόν σε καθημερινή επαφή με κυβερνητικούς φορείς και οποιοδήποτε οργανισμό έχει σχέση με τη διερμηνεία και τη μετάφραση. Βασικός μας στόχος είναι το επάγγελμα να μπει σε πανεπιστημιακή δομή. Η πρώτη και βασική συνεργασία αυτή τη στιγμή είναι με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Σε πρώτη φάση θα δημιουργηθεί ένα μεταπτυχιακό για άτομα που είναι ήδη διερμηνείς νοηματικής γλώσσας, δηλαδή άνθρωποι που έχουν περάσει ήδη τις εξετάσεις του σωματείου διερμηνέων και η διερμηνεία νοηματικής γλώσσας είναι το επάγγελμα τους. Αυτοί θα φοιτήσουν πρώτοι στο μεταπτυχιακό αυτό. Έχουμε βλέψεις να υπάρξει και προπτυχιακό. Θέλουμε το κομμάτι της εκπαίδευσης και πιστοποίησης να φύγει από τα χέρια μας και να περάσει αποκλειστικά στο πανεπιστήμιο. Υπάρχουν επίσης και άλλοι στόχοι που αφορούν στο πόσο καλύτερο και ποιοτικότερο μπορεί να γίνει το επάγγελμά μας. Γενικά, το κομμάτι της προσβασιμότητας στην Ελλάδα ήταν αρκετά υποτιμημένο, επομένως ήταν υποτιμημένο και το επάγγελμα του διερμηνέα νοηματικής γλώσσας. Ένας σημαντικός στόχος που θέσαμε στην αρχή της θητείας μας και νομίζω πως έχει επιτευχθεί σχεδόν στο 100% είναι η συνεργατική διερμηνεία. Στο παρελθόν, οι διερμηνείς νοηματικής δούλευαν μόνοι τους. Καταφέραμε αυτό να σταματήσει και πάντα δουλεύουμε συνεργατικά. Έπρεπε και εμείς να εκπαιδεύσουμε τόσο τους φορείς όσο και την κοινωνία, έτσι ώστε να καταλάβουν πώς πρέπει να δουλεύουμε σωστά. 

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ